PHƯƠNG PHÁP GIÁO DỤC MONTESSORI
1. Giới thiệu chung
Phương pháp giáo dục Montessori: Là một phương pháp sư phạm giáo dục trẻ em dựa trên nghiên cứu và kinh nghiệm của bác sĩ, nhà giáo Italia: Maria Montessori (1870-1952). Phương pháp của tiến sĩ Montessori được thực nghiệm với hơn 100 năm thành công ở các nền văn hóa đa dạng toàn cầu. Đây là một phương pháp giáo dục trẻ em duy nhất trên thế giới học tập thông qua các giáo cụ trực quan, đặt vị thế trẻ em là trung tâm và giáo viên đóng vai trò là người hướng dẫn.
Phương pháp Montessori tôn trọng và chấp nhận sự duy nhất của mỗi trẻ, cho phép trẻ phát triển tuỳ theo những khả năng riêng với thời gian và không gian riêng của mình. Để hoàn thành nhiệm vụ to lớn này, mỗi đứa trẻ có quyền tự do khám phá tiềm năng của bản thân, thông qua sự tương tác trong môi trường chuẩn bị. Tuy nhiên, sự tự do của mỗi đứa trẻ được cân bằng trong một tinh thần trách nhiệm trong giới hạn không hạn chế. Bằng cách nuôi dưỡng sự độc lập như vậy, đứa trẻ trở thành giáo viên của chính mình và phát triển năng lực trí tuệ, tình cảm và thể chất của bản thân. Phương pháp Monteesori nhằm trang bị cho trẻ các kỹ năng và sự tự tin cần thiết, làm chủ các nguyên tắc kỷ luật và phát triển niềm say mê, tình yêu thực sự trong học tập.
Đặc điểm nổi trội của phương pháp Montessori là nhấn mạnh đến vai trò của tính tự lập, tự do (trong khuôn khổ cho phép) trong việc hình thành nhân cách trẻ, cũng như trang bị đầy đủ cho trẻ các kiến thức khoa học công nghệ tiến bộ và hiện đại. Tổ chức AMI (Hiệp Hội Montessori Quốc tế) và AMS (Hiệp hội Montessori Mỹ) đã nêu ra đặc trưng của phương pháp Montessori như sau:
- Lớp học trộn lẫn lứa tuổi cho hai giai đoạn tuổi chính: Từ 0-3 tuổi và từ 3-6 tuổi.
- Trẻ tự do lựa chọn hoạt động (với điều kiện là các hoạt động này đã được giáo viên lên kế hoạch sắp xếp trước).
- Trẻ không bị ngắt quãng hay làm phiền trong quá trình làm việc.
- Học sinh được học hỏi khái niệm, kiến thức thông qua trải nghiệm thực tế với các học cụ, mô hình mang tính chất khám phá, xây dựng hơn là học theo chỉ dẫn trực tiếp từ phía giáo viên.
- Các học cụ giáo dục đặc biệt được tiến sĩ Montessori và cộng sự nghiên cứu, sáng tạo và phát triển.
2. Lớp học Montessori
Các lớp học của Montessori được thiết kế đặc biệt: mời trẻ tham gia vào các hoạt động học tập với sự tự do lựa chọn của riêng mình. Dưới sự hướng dẫn của giáo viên Montessori được đào tạo chuyên nghiệp, các trẻ học bằng cách tự khám phá qua quá trình tiếp cận các học cụ trong mỗi tiết học để hoàn thành mục tiêu của mình đó là: sự độc lập, tập trung chú ý, động lực, kỷ luật và tình yêu học tập.
Trẻ em trong môi trường Montessrori học cách nghĩ, giao tiếp và hành xử một cách có trách nhiệm. Thông qua các học cụ Montessori kích thích, đa giác quan, tự học và tự chỉnh sửa, mỗi đứa trẻ có thể trải nghiệm niềm vui, khám phá trong học tập.
Lớp học trộn lẫn các lứa tuổi là cơ sở của phương pháp Montessori: trẻ nhỏ học hỏi từ trẻ lớn; trẻ lớn hơn củng cố sự nắm vững các khái niệm đã học trước đó bằng cách dạy trẻ nhỏ. Mặt khác khuyến khích trẻ làm việc trong mối quan hệ xã hội ngay trong lớp của chính mình và giải quyết các xung đột, thúc đẩy lòng khoan dung và tôn trọng người khác. Sự sắp xếp này cũng phản chiếu thế giới thực, nơi mà các cá nhân làm việc và giao lưu với mọi người ở mọi lứa tuổi. Môi trường này cho phép mỗi đứa trẻ phát triển cảm giác vận động, khả năng quan sát, lãnh đạo.
Các học cụ và chương trình tập trung vào thực hành cuộc sống, giác quan, ngôn ngữ, toán, văn hóa, khoa học, cung cấp một nền tảng giáo dục tổng hợp cho phép mỗi đứa trẻ phát triển trí tuệ, xã hội và thể chất.
Giáo viên là người chuẩn bị môi trường, cũng là người kết nối chính giữa trẻ với môi trường để đáp ứng nhu cầu cá nhân của mỗi đứa trẻ. Mỗi trẻ làm việc với tốc độ riêng của mình trong sự tự nguyện. Chủ yếu giáo viên làm việc với trẻ một cách riêng biệt, theo dõi sự tiến bộ của trẻ một cách cẩn thận và trình bày bài học mới khi các em đã sẵn sàng. Giáo viên sẽ lưu giữ hồ sơ chi tiết về sự tiến bộ của mỗi đứa trẻ sau khi quan sát cẩn thận.
Lớp học Achi Home Montessori là một môi trường mà các hoạt động được thiết kế để thu hút các giác quan, nơi mà thời gian làm việc liên tục cho phép trẻ theo đuổi sở thích của mình và thỏa mãn sự tò mò tự nhiên. Ở đó, trẻ làm việc cùng nhau trong các nhóm tuổi khác nhau; trẻ phải học cách cộng tác với nhau để giải quyết vấn đề của mỗi bài học.
3. Phương châm của giáo dục của phương pháp Montessori
- Lấy từng cá nhân trẻ làm trọng tâm.
- Tôn trọng đặc điểm, tính cách riêng biệt của từng trẻ, tạo điều kiện tối đa cho trẻ phát triển theo khả năng riêng của mình.
- Khuyến khích động viên trẻ hòa nhập vào môi trường xung quanh.
